Ο Ηλίθιος

Ο Ηλίθιος – Φεοντόρ Ντοστογιέφσκι

Ο Πρίγκηπας Μίσκιν – «Ο Ηλίθιος», 1869

Επιδίωξη του συγγραφέα ήταν να δημιουργήσει έναν ολότελα θετικό χαρακτήρα, κάποιον με μια εκ φυσικού όμορφη εμφάνιση, κάποιον ολότελα χριστιανικού χαρακτήρα ήρωα. Ο χαρακτήρας αυτός πράγματι πλησιάζει την απόλυτη ενσάρκωση του χριστιανικού ιδεώδους της αγάπης, που μπορεί να αγγίξει μια σύγχρονη κοινωνία. Όμως βασανίζεται από τη σύγκρουση ανάμεσα στις αντιφατικές του τάσεις – μεταξύ των τηλεπαθητικών του ιδιοτήτων και των φθαρτών του περιορισμών.

Στην αρχή του έργου «Ο Ηλίθιος» ο Πρίγκηπας Μίσκιν βρίσκεται στην Ελβετία εδώ και τέσσερα χρόνια, σ’ ένα σανατόριο για την θεραπεία της επιληψίας. Στα 26 του χρόνια έχοντας θεραπευθεί πλέον και έχοντας στην κατοχή του ένα νόμιμο έγγραφο με τους τίτλους μιας σημαντικής περιουσίας, επιστρέφει στη Ρωσία.

Στην Αγία Πετρούπολη η αθωότητα μαζί με την αδεξιότητα που επιδεικνύει, οδηγούν ορισμένους στο απατηλό συμπέρασμα πως είναι «ηλίθιος». Στην ουσία κατέχει διορατικότητα και βαθιά συγκινησιακή ιδιοσυγκρασία καθώς και μια σοφία που ξεπερνάει όλους τους άλλους χαρακτήρες της αφήγησης.

Ο Ηλίθιος του Akira Kurosawa

Η ιστορία του πρίγκηπα Μίσκιν γεννημένος μέσα στα πλούτη αλλά με τη σφραγίδα της ιδιόμορφης τρέλας στον περίγυρο του, μέσα στον οποίον χλευάζεται και περιφρονείται ακόμη κι από την γυναίκα που αγαπάει χωρίς ελπίδα, καθώς όλα του τα προτερήματα όπως αισθήματα, ευγένεια, όλα αγνοούνται – ακόμη και το υπέροχο παρουσιαστικό του.

Το ερώτημα που θέτει το αριστουργηματικό αφήγημα του Ντοστογιέφσκι είναι: Ποιος είναι ο ηλίθιος; ο φέρων το ιδίωμα αυτό ή αυτοί που του το αποδίδουν;